Lenfosit Düşüklüğü (Lenfopeni)

Vücudumuzda bulunan akyuvarların %20 -%40’ ını lenfositler oluşturur. Yetişkin insanların bir mikrolitre kanında 1.000 ile 4.800 arasında lenfosit bulunur. Çocuklarda ise bu sayı 3.000 ile 9.500 arasında değişir.

Yetişkinlerde bu sayı 1.000’nin altına düşerse lenfosit eksikliği, çocuklarda ise 3.000’nin altına düşerse lenfosit eksikliği teşhisi konur.

Lenfosit düşüklüğü ciddiye alınmalıdır. Bu durumun tıp dilindeki adı lenfopenidir. Lenfopeni, vücudun bağışıklık sisteminin vücudu yeteri kadar koruyamamasına neden olur. Vücut enfeksiyonlara ve kanser ya da tümör hücrelerinin çoğalmasına karşı savunmasız kalabilir. Lenfosit eksikliği ayrıca birçok organın ciddi şekilde zarar görmesine de yol açabilir.

Lenfosit Düşüklüğü Neden Olur ?

Lenfosit eksikliğinin farklı nedenleri olabilir. Çoğu kez kendi başına herhangi bir belirti vermeyen lenfosit düşüklüğü genellikle başka bir hastalık şüphesiyle kan tahlili yaptırıldığında ortaya çıkar. Bazı hastalarda yüksek ateş veya beklenmedik, sık enfeksiyonlar gibi belirtileri olsa da, teşhisinin hemen yapılabilmesi güçtür.

Lenfosit düşüklüğü teşhis edildiğinde, eğer altta yatan ciddi bir rahatsızlık bu duruma yol açmıyorsa, tedavi kolaydır. Uzman doktorun yazacağı uygun ilaçlarla lenfosit düşüklüğünün önüne geçilebilir.

Peki kandaki lenfosit miktarı neden düşer?

• İlk nedeni kemik iliğinin artık lenfosit üretememesidir ki bu aynı zamanda vücudun bağışıklık sisteminin çöktüğünün de habercisidir. Aplastik anemi olarak da bilinen bu durumun belirtileri aşırı bitkinlik ve halsizliktir.

Aplastik anemi aniden ortaya çıkar. Belirli bir yaş aralığı ya da cinsiyet farkı yoktur. Kemoterapi görenlerde, hamilelerde, zehirli kimyasallar kullanan insanlarda daha sık görülür.

Tedavi için genellikle kan nakli ve ilaç tedavisi uygulanır. Bu hastalığa yakalananlar tedavi süresince steril ortamları tercih etmelidir. Hastalar enfeksiyon kapmamak için yaralanma riski taşıyan spor etkinliklerinden uzak durmalıdır. Hastalığın ilerleyen aşamalarında vücudun yeniden lenfosit üretmesi için ilik nakli gerekebilir.

• Lenfosit eksikliğinin diğer bir nedeni bulaşıcı hastalıklardır. Örneğin vücudun bağışıklık sistemini çökerten HIV virüsü, nam-ı diğer AIDS, kandaki lenfosit oranının azalmasına yol açar. Bunun yanı sıra verem ve viral hepatit gibi diğer bulaşıcı hastalıklar da lenfosit düşüklüğüne neden olur.

Bulaşıcı hastalıklar herkes için tehdit oluşturur. Bu yüzden bu hastalıklara karşı nasıl tedbirli olunacağına dair dikkatli ve bilinçli olmak gerekir.

• Kemoterapi ve radyoterapi tedavisi gören hastalarda da lenfosit düşüklüğü görülür. Kemoterapi ve radyoterapinin en bilinen yan etkilerinden biri lenfosit düşüklüğüdür. Bu yüzden bu tedavi yöntemlerini uygulayan hastaların lenfosit oranları sürekli kontrol altında tutulur.

• Ağır sol kalp yetmezliği ve böbrek yetmezliği de lenfosit oranının düşmesinde etkendir. Bu hastalığa yakalananların tedavilerine ek olarak lenfosit oranları kan tahlili yapılarak sürekli izlenir ve gerekli durumlarda ilaç tedavisi ya da kan nakli ile lenfosit seviyesi kontrol altında tutulmaya çalışılır.

• Bazı hastalıkları doğuştan vücudumuzda taşıyor olabiliriz. Bazısı hemen ortaya çıksa da bazısı belli bir yaşta ortaya çıkar. MS hastalığı, deri veremi (lupus) ve romatoid artrit gibi doğuştan gelen bağışıklık sistemi hastalıkları vücutta lenfosit miktarının düşmesinde etkendir. Romatoid artrit gibi eklem iltihabı hastalığı tedavisinde kullanılan steroidler de ayrıca lenfosit oranının düşmesini tetikler.

• Lenfosit düşüklüğünde bir diğer etken de çağımızın “vebası” kabul edilen kanser hastalığıdır. Özellikle kan kanseri olarak bildiğimiz lösemi hastalığı kandaki lenfosit miktarını ciddi şekilde düşürür. Kemik ilikleri lenfosit üretemez hale gelir ve vücut kanserli hücrelerle başa çıkamaz. Kemik iliğinde tekrar lenfosit üretilmesi ve vücudun kanserli hücreleri yenmesi için ilik nakli lösemi tedavisi için en çok başvurulan yöntemlerdendir.

• Kullanılan bazı ilaçlar da lenfosit düşüklüğüne neden olabilir. Özellikle iltihabi durumların tedavisi için kullanılan steroid tarzı ilaçlar ya da bağışıklık sistemini baskılayan azatioprin içeren (chron ve ülserit kolit tedavisinde kullanılan etkin madde) lenfosit oranında düşmeye neden olur.

• Günümüzde pek çok rahatsızlıkta sözü geçen stres, lenfosit düşüklüğünde de karşımıza çıkabilir. Yaşanan yoğun stres lenfosit miktarında düşmeye neden olabilir. Günlük koşturma ve telaş içinde stres ve yetersiz beslenme gibi nedenlerle farkına varmadan bağışıklık sistemimiz yavaşlayabilir. Mümkün olduğunca stresten uzak durmamız ve sağlıklı beslenmemiz bağışıklık sistemi açısından da gereklidir.